تاب‌آوری فضایی بازارهای سنتی (موردپژوهی : بازار قیصریه اصفهان)

نویسندگان

  • مصطفی بهزادفر دکتری شهرسازی، دانشیار و عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت ایران.
چکیده مقاله:

تاب‌آوری در شهرسازی مفهوم نوظهوری است که در سطح جهانی از اوایل دهه 1990 میلادی مورد توجه قرار گرفته است. این مفهوم در ابتدا دارای دیدگاهی صرفاً اکولوژیکی بود، لیکن در طی زمان گام‌به‌گام توسعه یافت و به ابعاد و مسایل دیگرِ مرتبط با جوامع شهری، چون اجتماعی، اقتصادی و ... نیز توجه شد. یکی از ابعاد پراهمیت تاب‌آوری، بُعدِ فضایی است که به ادامة حیات فضاهای شهری با حفظ هویتشان در طی تغییرات مختلف می‌پردازد. در بررسی تاریخی فضاهای شهری، میزان متفاوت حیات آنها و به‌عبارت‌دیگر تفاوت در میزان تاب‌آوری‌اشان مورد توجه است. ازاین‌رو ‌می‌توان این سؤال را مطرح کرد که چه عواملی در تاب‌آوری یک فضای شهری اثرگذار است؟ ازطرفی یکی از انواع فضاهای شهری که علیرغم تغییرات و بحران‌های مختلف محیطی در طی تاریخ به‌نحو مطلوبی به حیات خویش ادامه داده‌اند، بازارهای سنتی هستند. لذا این سؤال نیز پیش می‌آید که چه عواملی سبب تاب‌آوری در بازارهای سنتی طی ادوار طولانی شده است؟ در این راستا پژوهش حاضر با هدف پاسخ به سؤالات مطرح‌شده، به‌طورخاص در بررسی بازار قیصریه شهر اصفهان می‌کوشد به عواملی بپردازد که موجب تاب‌آوری این فضای شهری شده است. روش پژوهش، کیفی و مبتنی بر بررسی موردی با استفاده از شیوه توصیفی-تحلیلی و رویکرد تحلیل محتواست. ابتدا با شیوة استدلال قیاسی و مراجعه به منابع معتبر، دو عامل اجتماعی و کالبدی تاب‌آور ‌به‌ عنوان شاخص‌های مدل مفهومی تاب‌آوری فضایی ارایه شده و سپس با بررسی نمونه موردی تحقیق و نیز تحلیل محتوای استقراییِ متن مصاحبه‌های انجام گرفته، درجهت تدقیق عوامل مؤثر در تداوم استفاده از نمونه موردی پژوهش، به تدوین شاخص‌های تاب‌آوری فضایی اثرگذار در بازار قیصریه اصفهان اقدام شده است. نتایج اجمالی این تحقیق حاکی از این است که ساخت انعطاف‌پذیر و مستحکم بازار همراه با حفاظت و مرمت مستمر از آن در کنار وجود کاربری‌های متنوع، هویت منحصر به فرد فضا، آسایش محیطی و زیبایی در فضا، امکان دسترسی به فضاها و کاربری‌های مختلف از این فضا و سرانجام تعلق خاطر به مکان در بازار قیصریه اصفهان به تاب‌آوری فضایی این فضای شهری تاریخی انجامیده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تجدید حیات بارانداز مجموعه ی ضرابخانه بازار قیصریه ی اصفهان

این پایان نامه به بررسی امکان تجدید حیات بارانداز مجموعه ی ضرابخانه بازار قیصریه اصفهان می پردازد. شروع این روند با شناخت مجموعه و محله مادر آغاز شده و آسیب شناسی و بررسی های جامع از بافت و بنا چگونگی پیمایش این مسیر را مشخص می نماید. در پایان با سنجش توانایی ها و ضعف و قدرت مجموعه و امکانات قرار است به کلیتی در باب احیاء این بنا برسیم به قسمی که گویای جزئی ترین و اساسی ترین نیازها و مشخصه های ...

مطالعه‌ی تطبیقی سرمایه‌ی اجتماعی در بازارهای سنتی و مراکز خرید جدید (نمونه‌ی موردی : بازار اصفهان و مجتمع پارک)

بازارها ستون فقرات شهر ایرانی محسوب می‌شوند و از طرفی سرمایه‌ی اجتماعی به عنوان زیربنای توسعه‌ی اقتصادی هر جامعه شناخته شده و از آن به عنوان ثروت نامریی یاد می‌کنند. مهمترین مسأله‌ای که در بازارهای جدید نسبت به بازارهای سنتی دیده می‌شود توجه نکردن به سرمایه‌ی اجتماعی است؛ از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه وضعیت سرمایه‌ی اجتماعی با استفاده از چهار شاخص روابط اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت...

متن کامل

مطالعه‌ی تطبیقی سرمایه‌ی اجتماعی در بازارهای سنتی و مراکز خرید جدید (نمونه‌ی موردی : بازار اصفهان و مجتمع پارک)

بازارها ستون فقرات شهر ایرانی محسوب می‌شوند و از طرفی سرمایه‌ی اجتماعی به عنوان زیربنای توسعه‌ی اقتصادی هر جامعه شناخته شده و از آن به عنوان ثروت نامریی یاد می‌کنند. مهمترین مسأله‌ای که در بازارهای جدید نسبت به بازارهای سنتی دیده می‌شود توجه نکردن به سرمایه‌ی اجتماعی است؛ از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه وضعیت سرمایه‌ی اجتماعی با استفاده از چهار شاخص روابط اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت...

متن کامل

ارزیابی عملکرد فضایی بازار سنتی کرمانشاه

یکی از بارزترین نمودهای معماری و شهرسازی سنتی ایران، مجموعه های بازار شهری است که به عنوان ستون فقرات و قلب تپنده شهر ایفای نقش می کند. بازار پدیده ای است شهری و در عین حال عاملی است برای شهر نشینی و همواره به صورت بافت تغذیه کننده اصلی شهر عمل نموده است. در این میان بازار سنتی کرمانشاه، در ساختار شهری از گذشته تا به امروز نقشی فعال و پویا داشته و این بازار به عنوان بخشی از ساختار شهردارای رواب...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 14  شماره 52

صفحات  49- 58

تاریخ انتشار 2017-09-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023